Patlama sonucu yerle bir olan Beyrut Limanı, Lübnan ekonomisinin can damarıydı

Lübnan’da ülke ekonomisinin can damarı sayılan Beyrut Limanı’na yapılan saldırının yankıları devam ediyor. Patlama sonucu büyük yıkıma uğrayan Beyrut Limanı, Osmanlı döneminde genişletilerek açılmış, 1925’te bir süre Fransızların elinde kalmıştı. Akdeniz’in en büyük limanlarından Beyrut Limanı, 1960’ta Lübnanlıların hakimiyetine geçmişti 12 NUMARALI DEPODA PATLAMA Lübnan’ın ana ticaret limanı olan Beyrut Limanı’ndan dün patlayıcı maddelerin bulunduğu 12 numaralı depoda önce yangın çıktı. Yangın sonrası depoda tüm Beyrut’u sarsan çok güçlü bir patlama meydana geldi ve bunun sonucunda onlarca kişi hayatını kaybetti, binlerce kişi de yaralandı. DEPODA 2 BİN 750 TON AMONYUM NİTRAT BULUNUYORDU Lübnanlı yetkililer, 6 yıl boyunca bir depoda tutulan 2 bin 750 ton amonyum nitratın Afrika’da bir ülkeye sevk edilmek istenirken Beyrut Limanı’nda infilak ettiğini açıkladı. Patlama sonucunda bölgenin en önemli ticaret limanlarından Beyrut Limanı adeta harabeye döndü. Patlamada büyük ölçüde tahrip olan Beyrut Limanı, başkentin kuzeyinde Akdeniz kıyısında bulunuyor. Lübnan Dağları’nın eteklerinde yer alan liman, Doğu Akdeniz’in en büyük ve en işlek limanlarından biri olarak Lübnan ekonomisinde önemli bir role sahip. İKİ KIRANIN GEÇİŞ NOKTASINDA YER ALIYORDU Beyrut Limanı, Roma İmparatorluğu döneminden bu yana Lübnan ve Suriye’yi de kapsayan Levant bölgesinin tarihi boyunca hayati bir bölgesel ticaret limanı ve Doğu ile Batı arasında önemli bir ekonomik bağlantı noktası oldu. Bu önem, limanın Akdeniz’i Orta Doğu’ya bağlayan ve Asya ile Afrika kıtalarının geçiş noktasında yer alan stratejik bir konumda bulunmasından kaynaklanıyor. OSMANLI DÖNEMİNDE GENİŞLETİLDİ Osmanlı döneminde 1894’te genişletilerek açılan liman, 1925’te bir süre Fransızların elinde kaldı. Beyrut Limanı, 1960’ta Lübnanlıların hakimiyetine geçti. Lübnan’da 1975’te başlayan iç savaş sırasında büyük zarar gören liman, savaşın sona erdiği 1990’dan bu yana yeniden yapılanma ve genişleme sürecine girdi. LİMANIN ALT YAPISI VE SAHİP OLDUĞU İMKANLAR – Beyrut Limanı, konteyner, otomobil, kuru ve sıvı yük ve depolama tesisleri de dahil olmak üzere hem yolcu hem de kargo terminalleri ile 1,2 milyon metrekarelik bir araziyi kapsıyor.- Limanın genel kargo alanı 12 depodan oluşuyor ve 120 bin ton kapasiteli bir tahıl ambarını içinde barındırıyor. Beyrut Limanı, ayrıca yıllık 1 milyon 200 bin konteyner taşıma kapasitesine sahip.- Limanın toplam su havzası alanı 1 milyon 2 bin metrekare, toplam rıhtım uzunluğu ise 5 bin 655 metre. Liman, stratejik konumu ve sahip olduğu imkanlardan dolayı dünyanın en büyük denizcilik nakliye şirketleri tarafından aktarma merkezi olarak kullanılıyor.- Lübnan ekonomisinde hayati öneme sahip Beyrut Limanı, ülkeye gelen ithal ürünlerin de büyük oranının giriş noktası olarak biliniyor. BEYRUT LİMANININ STRATEJİK ÖNEMİ NEDİR? Beyrut Limanı, doğu Akdeniz’in en önemli limanlarından biri ve Lübnan’ın adeta deniz yolu ile dünyaya açılan kapısı konumunda. Birleşmiş Milletler (BM) Ticaret ve Kalkınma Konferansı’nın (UNCTAD) 2018’de yayımladığı ‘Sevk Bağlantı Hattı’ indeks raporuna göre Beyrut Limanı, sergilediği performans dolayısıyla dünya genelinde 171 liman arasında 38. sırayı aldı. Bölgesel düzeyde Beyrut Limanı, Orta Doğu’daki liman ülkeleri arasında aynı indekste 6. sırada bulunuyor. Raporda, hem bölgesel hem de dünya genelindeki sıralamasıyla Beyrut Limanı’nın performansının ne kadar önemli olduğuna dikkat çekiliyor. Liman, jeostratejik konumu itibarıyla Ürdün, Suudi Arabistan, Irak ve diğer Körfez ülkelerinin Akdeniz ile bağlantısını sağlayan önemli limanların başında yer alıyor. LÜBNAN EKONOMİSİNE NASIL BİR KATKISI VAR? Beyrut Limanı’na ilişkin resmi verilerin paylaşıldığı ‘portdebeyrouth’ internet sitesinde yer alan bilgilere göre, limanın ülkeye getirisi 2005’ten bu yana kademeli bir şekilde her yıl artmış durumda. Sitedeki bilgilerde Beyrut Limanı’nın 2005’teki toplam geliri 89 milyon iken, 2017’de bu tutarın 313 milyon dolara kadar çıktığı görülüyor. Beyrut Limanı’ndan gelip Lübnan hükümetinin kasasına giren net kârın ise 2005’te 14 milyon civarındayken 2017’de 124 milyon dolara yükseldiği belirtiliyor.Limanda 2002’de toplam 1029 kişi istihdam edilirken, teknolojik altyapının geliştirilmesiyle 2017’de istihdam edilen kişi sayısı 281’e kadar düştü. Lübnan, Beyrut Limanı’nın 2002’de taşıdığı her ton başına 3,2 dolarlık net kâr elde ederken, bu rakam 2017’de ton başına 15 dolara kadar çıktı.Liman ayrıca, birçok uluslararası gemi nakliyat firmasının Lübnan’da faaliyet göstermesine vesile olup hem yerli hem de yabancı işçileri bünyesinde istihdam etmesini sağlıyor. Bunun yanında özellikle Beyrut’a gelen birçok turist gemisi ve diğer deniz araçları da bu limana yanaşarak ülke ekonomisine büyük katkı sağlıyor.

Bir önceki yazımız olan Beyrut'u harabeye çeviren patlamanın görgü tanıkları anlatıyor: Kulaklarımız sağır oldu, üzerimize cam kırıkları yağdı başlıklı makalemizde Beyrut, Dünya ve Lübnan hakkında bilgiler verilmektedir.